Test radiotelefonu BAOFENG UV-3R
Artykuł w przygotowaniu, do czasu zakończenia testu artykuł będzie zawierał suche fakty, bez komentaża czy też rekomendacji.
Na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, posiadanie ręcznego radiotelefonu jednopasmowego (zazwyczaj na popularne pasmo 2m) było marzeniem każdego adepta krótkofalarstwa. Radiotelefony dwupasmowe były praktycznie nieosiągalne dla większości polskich amatorów. Wielu szczęśliwych posiadaczy Alanów 145, Senderków, Standardów czy innych klonów tego radia używało ich w domach jako podstawowego radia UKF. Urządzenia te zastępowały wysłużone przeróbki kwarcowych Radmorów, często z dokładanymi amatorskimi syntezami. Z doświadczenia pamiętam, że nabycie takiego radia dla ucznia szkoły średniej czy studenta było wielkim wyzwaniem. Nieco później stały się dostępne na naszym rynku zdecydowanie lepsze radia Kenwooda, Yaesu, na które mogli sobie pozwolić jeszcze zamożniejsi amatorzy. Przez wiele kolejnych lat był to sprzęt poza zasięgiem młodzieży - ponieważ cena nowych urządzeń oscylowała w okolicach 800-1000 złotych i blisko lub nawet ponad 2 tys. za urządzenia dwupasmowe.
Po blisko dwudziestu latach coś się na rynku zmieniło. Chiny, jako wszechobecna na świecie potęga eksportowa, która od lat zalewała nasz rodzimy rynek tanią bielizną, odzieżą wierzchnią, sprzętami powszechnego użytku i pośledniej jakości wyrobami RTV i AGD, zwróciła uwagę na potrzeby amatorów krótkofalarstwa oferując kilka typów radiotelefonów UKF w zaskakująco niskich cenach.
Nowy radiotelefon dwupasmowy w cenie poniżej 200zł ? Proszę bardzo - obecnie dostępne w każdym sklepie wysyłkowym dla radioamatorów i na półkach niejednego marketu. Niby logiczna konsekwencja - bo czymże szczególnym różni się dostępny za 200zł PMR od radia amatorskiego? Tym że antenę można odkręcić a w końcówce mocy zamiast tranzystora o mocy dopuszczalnej 0,5W, wartego 1centa, jest tranzystor 2W za 2 centy?
Opinie na temat tych urządzeń są rozmaite. Ponieważ wielu kolegów takowe radia nabyło, jedni pieją nad nimi z zachwytu, drudzy lamentują nad wyrzuconą w błoto gotówką, postanowiłem sam sprawdzić co taki wyrób sobą reprezentuje. Do testów zakupiłem zupełnie nowiutki egzemplarz, prosto od firmy Abel&Profit - właściciela sklepu internetowego www.inradio.pl. Biorąc pod uwagę parametry katalogowe, zadeklarowane przez producenta, jest to urządzenie o sporym potencjale - zwłaszcza w porównaniu z ceną, która nie jest wyższa niż premierowa gra komputerowa czy też na konsolę X-BOX/ PS3/PSP. Czyżby pojawiła się szansa dla młodych krótkofalowców? Szansa, której nie mieli ci, którzy obecnie są ich rodzicami. Skoro całe rzesze młodszych nastolatków (a raczej ich rodziców) stać na kupowanie kolejnych gierek, byc może również stać na wyposażenie w pierwszy radiotelefon, który pozwoli poczuć smak krótkofalarstwa. Tu oczywiście rodzi się pytanie po co komu to całe krótkofalarstwo - zwłaszcza młodzieży zapatrzonej w Internet i coraz bardziej wyrafinowane komórki, o przepraszam, smartfony. Tę kwestię pozostawiam jednakże otwartą i skupię się w tym artykule na zweryfikowaniu prawdziwości danych technicznych deklarowanych przez producenta i realnej wartości użytkowej BAOFENGA UV-3R.
Producent podaje w instrukcji następujące dane techniczne:
| Zakres częstotliwości | VHF 136-174[MHz] UHF 400-470[MHz] |
| Pojemność pamięci | 99 |
| Odstęp międzykanałowy | 12,5 [kHz] |
| Napięcie zasilania | 3,7 [V] |
| Pojemność akumulatora | 1500 [mAh] |
| Czas pracy z akumulatora (5% TX, 5%RX, 90% czuwanie) | 72[h] |
| Stabilność częstotliwości | 2,5ppm (-20 + 60 [ºC]) |
| Zakres temperatur pracy | -30 .. +60 [ºC] |
| Impedancja anteny | 50 Ω |
| Wymiary | 47x 81 x 23 [mm] |
| Waga | ~130 [g] |
| Moc nadajnika | 2 [W] |
| Modulacja | F3E |
| Selektywność | <= 65 [dB] |
| Szum FM | 45 (ważony) / 42 (nieważony) [dB] |
| Czułość odbiornika (12dB SINAD) | 0,2 [μV] |
| Tłumienie częstotliwości niepożądanych | <=-60 [dB] |
| Moc audio (obciążenie impedancją 8 omów) | <= 1,7 [V] |
| Prąd pobierany w trakcie nadawania | <= 1,4 [A] |
| Prąd pobierany w trakcie odbioru | <= 400 [mA] |
| Prąd pobierany w trakcie czuwania | <= 75 [mA] |
1. Test czułości odbiornika i mocy nadajnika na poszczególnych podzakresach pasm 2m i 70cm oraz w szerokim zakresie. W paśmie 2m wybrałem najbardziej charakterystyczne wartosci częstotliwości, w paśmie amatorskim 70cm co 2Mhz a poza pasmem co 5MHz. Czułość została zmierzona przy stosunku sygnał/szum 12dB SINAD. Ze względu na zależność od częstotliwosci wyniki zgrupowałem w jednej tabeli. Pomiary zostały wykonane testerem radiotelefonów Stabilock 4032.
| Częstotliwość [MHz] | Czułość 12dB SINAD [μV] | Moc duża [W] | Moc mała [mW] |
| 136,00 | 0,30 | 1,59 | 945 |
| 142,00 | 0,30 | 1,64 | 1060 |
| 144,00 | 0,31 | 1,64 | 1100 |
| 145,00 | 0,30 | 1,63 | 1100 |
| 145,45 | 0,31 | 1,63 | 1120 |
| 145,80 | 0,31 | 1,64 | 1130 |
| 148,00 | 0,31 | 1,62 | 1160 |
| 156,00 | 0,87 | 1,57 | 890 |
| 162,00 | 0,33 | 1,55 | 929 |
| 168,00 | 0,41 | 1,57 | 1020 |
| 173,00 | 0,38 | 1,51 | 832 |
| 400,00 | 0,19 | 1,29 | 214 |
| 405,00 | 0,21 | 1,30 | 240 |
| 410,00 | 0,19 | 1,31 | 265 |
| 415,00 | 0,19 | 1,30 | 288 |
| 420,00 | 0,20 | 1,30 | 403 |
| 425,00 | 0,20 | 1,30 | 432 |
| 430,00 | 0,21 | 1,31 | 459 |
| 432,00 | 0,26 | 1,30 | 474 |
| 434,00 | 0,21 | 1,31 | 484 |
| 436,00 | 0,22 | 1,30 | 502 |
| 438,00 | 0,21 | 1,30 | 515 |
| 440,00 | 0,21 | 1,28 | 438 |
| 445,00 | 0,23 | 1,27 | 465 |
| 450,00 | 0,25 | 1,25 | 481 |
| 455,00 | 0,23 | 1,25 | 493 |
| 460,00 | 0,23 | 1,24 | 496 |
| 465,00 | 0,25 | 1,25 | 493 |
| 470,00 | 0,26 | 1,25 | 496 |
2. Działanie blokady szumów. Pomiar wykonałem w trybie półautomatycznym na obu pasmach, na wszystkich dziewięciu poziomach blokadych, oferowanych przez menu radiotelefonu. Tabela zawiera progi otwarcia, wyrażone w mikrowoltach poziomu sygnału oraz wartośc histerezy (różnicy pomiędzy progiem otwaracia, a progiem ponownego zmknięcia) wyrażoną w decybelach.
| Wartość blokady w menu | pasmo 2m | pasmo 70cm | ||
| próg otwarcia [μV] | histereza [dB] | próg otwarcia [μV] | histereza [dB] | |
| 1 | 0,25 | 1,0 | 0,29 | 0,2 |
| 2 | 0,30 | 1,0 | 0,30 | 0,6 |
| 3 | 0,33 | 1,4 | 0,30 | 0,4 |
| 4 | 0,37 | 1,4 | 0,33 | 1,0 |
| 5 | 0,42 | 1,4 | 0,37 | 1,6 |
| 6 | 0,52 | 2,2 | 0,43 | 2,2 |
| 7 | 0,53 | 1,6 | 0,50 | 2,4 |
| 8 | 0,61 | 1,8 | 0,53 | 1,8 |
| 9 | 0,72 | 2,2 | 0,63 | 2,4 |
3. Precyzja S-metru (a raczej umównego wskaźnika poziomu sygnału, bazującego na wartości napięcia ARW). Test wykonałem w trybie manualnym, przy użyciu generatora sygnałowego 8657B, stopniowo podnosząc poziom od -140dBm skokowo co 1dBm i obserwując wskazania linijki wskaźnikowej na wyświetlaczu. Wartość, przy której włączony zostawał kolejny segment, zostałą odnotowana w tabeli. Należy zwrócić uwagę, że niektóre punkty wskaźnika włączają sie pojedynczo, a inne po dwa (pierwsze dwa, oraz ostatnie cztery wyświetlają się parami). Zazwyczaj, ponieważ wskaźnik bazuje na napięciu ARW, kalibracja powinna być wykonana tak, aby poziom S9 odpowiadał wartości -73dBm, godząc się z faktem, że niższe poziomy niekoniecznie idealnie będa zgodne z siatką co -6dB.
| odczyt (wartość prawidłowa [dBm]) | poziom 2m [dBm] | poziom 70cm [dBm] |
| S1 (-121) | -127 | -127 |
| S2 (-115) | -125 | -120 |
| S3 (-109) | -119 | -114 |
| S4 (-103) | -111 | -106 |
| S5 (-97) | -108 | -104 |
| S7 (-85) | -103 | -98 |
| S9 (-73) | -97 | -92 |
| S9+10 (-63) | -91 | -86 |
4. Pasmo toru m.cz. odbiornika. Pomiar wykonany w trybie półautomatycznym, oddzielnie dla pasm 2m i 70cm. Obrazuje charakterystykę przenoszenia toru akustycznego. Pomiar został wykonany w trybie liniowym oraz z uwzględnieniem filtra psofometrycznego CCTIT. Założyłem dewiację generatora wzorcowego na poziomie +/- 3kHz. Odniesieniem była wartość poziomu dla czestotlwiści 1kHz.
| częstotliwość [Hz] | poziom m.cz. 2m [dB] | poziom m.cz. 70cm [dB] | ||
| nieważony | ważony CCTIT | nieważony | ważony CCTIT | |
| 150 | -46,60 | -51,90 | -42,80 | -45,70 |
| 300 | -4,50 | -15,00 | -4,50 | -14,90 |
| 400 | 4,80 | -1,50 | 1,80 | -4,10 |
| 1000 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
| 1250 | -1,80 | -2,60 | -1,80 | -2,60 |
| 3000 | -10,40 | -16,60 | -10,60 | -16,80 |
| 6000 | -47,90 | -58,40 | -53,10 | -59,50 |
5. Szerokośc kanału odbiornika i odstrojenie częstotlwości środkowej dyskryminatora FM. Pomiar wykonałem oddzielnie dla pasm 2m i 70cm z uwzględnieniem dwóch dostępnych szerokości kanału (Narrow/Wide FM). Szerokość kanału zbadałem dla 3dB spadku poziomu odbieranego sygnału. Poziom sygnału generatora testowego SEM = 0,3μV.
| Pasmo | Wąski FM | Szeroki FM | ||
| pasmo -3dB [kHz] | offset dyskryminatora [kHz] | pasmo -3dB [kHz] | offset dyskryminatora [kHz] | |
| 145MHz | 7,50 | -0,20 | 14,70 | -0,30 |
| 435MHz | 7,60 | -0,45 | 13,80 | -0,50 |
6. Dewiacja i symetria dewiacji nadajnika. Pomiar wykonałem w trybie automatycznym, oddzielnie dla pasm 2m i 70cm w trybach wąskiego i szerokiego FM. Sygnałem pobudzającym był generator 1kHz sterowany z poziomu testera.
| Pasmo | Dewiacja 2m wąski FM [kHz] | Dewiacja 2m wąski FM [kHz] | ||
| + | - | + | - | |
| 145 | 2,40 | -1,90 | 5,70 | -5,30 |
| 435 | 2,93 | -2,60 | 4,70 | -4,20 |
7. Selektywność odbiornika. Pomiar wykonałem zgodnie z zaleceniami obowiązującej normy ETS 300 086, metodą dwuczęstotliwościową. Pomiar został wykonany manualnie, jako sumator wystąpił regulowany sprzęgacz kierunkowy ustawiony każdorazowo na -30dB sprzężenie na aktualnie mierzonym paśmie. Źródłem sygnału zakłócającego, modulowanego sygnałem 400Hz był generator 8657B, jako generator częstotliwości użytecznej zmodulowanej sygnałem 1kHz użyłem ten wbudowany w tester Stabilock 4032. Poziom sygnałów został ustalony na poziomie -107dBm (1μV). Pomiar został wykonany w środku pasm amatorskich, każdorazowo z uwzględnieniem odstępu międzykanałowego i szerokości dewiacji odpowiedniej do wybranego trybu pracy radiotelefonu. Pomiar wykonałem dwukrotnie, dla częstotliwości zakłócającej leżącej powyżej i poniżej częstotliwości użytecznej (odbieranej). Wartość odnotowana w tabeli odpowiada różnicy w poziomach dostarczonych sygnałów przy pogorszeniu ważonego stosunku sygnału do szumu do wartości 14dB SINAD przy użyciu filtra psofometrycznego CCTIT.
| pasmo | 2m | 70cm | ||
| szerokość kanału | Wide (25kHz) [dB] |
Narrow (12,5kHz) [dB] |
Wide (25kHz) [dB] |
Narrow (12,5kHz) [dB] |
| fu>fz | 72 | 66 | 68 | 65 |
| fu<fz | 70 | 67 | 66 | 64 |
| selektywność (gorszy przypadek) | 70 | 66 | 68 | 65 |
8. Dopasowanie odbiornika. Pomiar dopasowania odbiornika wykonałem analizatorem wektorowym, oddzielnie dla każdego z pasm z niewielkim marginesem wykraczjącym po za zakres pracy odbiornika. Dopasowanie odbiornika praktycznie nigdy nie jest podawane przez producentów, a ma wpływ na to, ile sygnału odebranego przez antenę zostanie użyte do mieszania i demodulacji, a ile zostanie zmarnotrawione w wyniku odbicia. Dopasowanie energetyczne nie pokrywa się co prawda z dopasowaniem pod względem poziomu szumów, niemniej jednak większośc masowo produkowanych urządzeń odbiorczych wstrojona jest na maksymalne dopasowanie impedancyjne - jest to metoda prostsza i większości zastosowań wystarczająca. Wykresy przedstawiają dopasowanie w skali logarytmicznej i kołowe wykresy Smitha.
9. Widmo sygnału nadawanego zmierzyłem analizetorem Tektronix 2710. Przedstawiam wyniki pomiarów poziomu czestotliwości harmonicznych w postaci tabelarycznej. Ze względu na zakres pomiarowy posiadanego przyrządu pomiary w paśmie 70cm ograniczone są do cztwartej częstotliwości harmonicznej. Sygnał do analizatora został dostarczony poprzez tłumik mocy Narda 30dB/20W. Poniżej dostępne są też zdjęcia ekranu analizatora.
| Widmo sygnału w paśmie 2m | |||
| fn (2m) | f [MHz] | P [dBm] | Pf0-Pfn [dBc] |
| nośna | 145,0 | 31,2 | 0,0 |
| 2 | 290,0 | -22,4 | -53,6 |
| 3 | 345,0 | -29,4 | -60,6 |
| 4 | 580,0 | -56,2 | -87,4 |
| 5 | 725,0 | -50,9 | -82,1 |
| 6 | 870,0 | -61,8 | -93,0 |
| 7 | 1015,0 | -72,8 | -104,0 |
| Widmo sygnału w paśmie 70cm | |||
| fn (70cm) | f [MHz] | P [dBm] | Pf0-Pfn [dBc] |
| nośna | 435,0 | 32,7 | 0,0 |
| 2 | 870,0 | -33,1 | -65,8 |
| 3 | 1305,0 | -23,6 | -56,3 |
| 4 | 1740,0 | -26,7 | -59,4 |
10. Emisja sygnałów nieporządanych w trakcie odbioru. Próbowałem sprawdzić za pomoca anlizatora widma, czy w trakcie odbioru radiotelefon nie promieniuje wstecznie sygnałów heterodyny z pierwszego mieszacza. Nie stwierdziłem takiego zjawiska w zakresie pomiarowym do -80dBm co oznacza, że są one wystarczjąo tłumione.
11. Jakość anteny dołączonej do zestawu. Antena została wykonana w modnym obecnie standardzie - ze złączem SMA, które obecnie wyparło już praktycznie dawniej powszechnie używane w radiotelefonach BNC. Obecnie na rynku jest bardzo wiele anten zamiennych - pytanie zatem, czy antenę od razu wymieniać na inną, czy pozostać przy fabrycznej. Przedmiotem pomiaru, ze względów laboratoryjnych, było tylko i wyłącznie dopasowanie anteny do nadajnika. Nie mam możliwości sprawdzenia jej skuteczności ani efektywności wypromieniowania mocy czy kształtu wiązki. Charakterystyki dopasowania w postaci wykresów SWR i wykresów Smitha znajdują muszą zatem jak na razie wystarczyć do jej oceny. Antena wykonana jest solidnie, zalana przyzwoitym i elastycznym (w pokojowych temperaturach) tworzywie. Gniazdo SMA wbrew pierwszemu wrażeniu nie jest ze stali nierdzewnej, lecz mosiężne chromowane.
Należy pamiętać, że wszystkie wyniki pomiarów, zamieszczone powyżej, są wynikami pomiarów pojedynczego egzemplarza, mogą zatem nie odzwierciedlać w pełni charakterystyki wyrobu ani nawet jego partii produkcyjnej. Myślę jednak, że jako losowo wybrany egzemplarz może dać pojęcie, czego można oczekiwać od tego niezwykle taniego wyrobu. Wyniki pomiarów pozostawię jak na razie bez komentarza. Myślę, że osoby zorientowane w temacie będą potrafiły same wyciągnąć wnioski - te zaś, którym podane w tabelach wyniki niewiele mówią zapewne nie zauważą różnicy w odbiorze, pomiędzy takim a powiedzmy pięć razy droższym urządzeniem.
W testach zoatały wykorzystane następujące przyrządy pomiarowe:
- Generator sygnałowy HP8657B,
- Tester radiokomunikacyjny Wavetek Stabilock 4032,
- Wektorowy analizator sieci HP8711A,
- Miernik mocy Marconi 6960B,
- Częstościomierz Anritsu MF2412B,
- Analizator widma Tektronix 2710,
- Multimetr stacjonarny Fluke 8846A.
Radiotelefon dostarczyła do testów firma ABEL & PRO-FIT CENTRUM RADIOKOMUNIKACJI, ul. Puszkina 80, 92-516 Łódź.
